Davipharm

Việt Nam tự hào có tốc độ tăng trưởng GDP nhanh chóng, dẫn đến nhu cầu về dược phẩm và các sản phẩm y tế ngày càng tăng – ông Michał Wieczorek, Tổng giám đốc công ty Davipharm – một thành viên của Tập đoàn Adamed cho biết trong cuộc phỏng vấn với ông Krzysztof M. Zalewski (Viện Boym).

Chuyến phiêu lưu của Adamed tại Việt Nam bắt đầu như thế nào?

Hãy bắt đầu từ năm 2010, việc Adamed mua lại Polfa Pabianice đã cho phép công ty quốc tế hóa các hoạt động của mình trên quy mô lớn hơn. Ban đầu, các hoạt động này chủ yếu tập trung vào các quốc gia từ khối Đông Âu cũ. Đồng thời, chúng tôi bắt đầu khám phá các thị trường xuất khẩu khác theo mô hình B2B dựa trên việc cấp phép – tức là chuyển nhượng tạm thời quyền sản xuất hoặc kinh doanh các dược phẩm của chúng tôi cho một nhà phân phối.

Việt Nam là một trong những thị trường như vậy. Khi doanh số của chúng tôi tăng trưởng mạnh mẽ tại đây, chúng tôi bắt đầu tiến hành các phân tích xã hội và kinh tế để đánh giá tiềm năng tăng trưởng. Tiếp theo, chúng tôi xác định các công ty đáng mua lại. Dự án này được bà Małgorzata Adamkiewicz, Chủ tịch Hội đồng Quản trị và đồng sở hữu của Adamed đặc biệt quan tâm.

Một bước đột phá là việc mua lại cổ phần của Davipharm, cho phép chúng tôi sản xuất dược phẩm tại chỗ cho thị trường Việt Nam. Năm 2023, Adamed đã trở thành chủ sở hữu duy nhất của công ty này.

Điều gì đã đưa đến quyết định lựa chọn Việt Nam thay vì các quốc gia Đông Nam Á khác?

Việt Nam có tốc độ tăng trưởng GDP rất nhanh, dẫn đến nhu cầu tăng cao về dược phẩm và các sản phẩm y tế. Nhiều chỉ số cho thấy sự tăng trưởng này sẽ được duy trì.

Hơn nữa, khi có quyết định mua lại, thị trường y tế giống với tình hình ở Ba Lan cách đây hai thập kỷ. Như có một “quả cầu pha lê” cho phép dự đoán tương lai, chúng tôi có thể sử dụng kinh nghiệm của mình từ giai đoạn chuyển đổi ở Ba Lan.

Ngoài ra, dân số Việt Nam đang nhanh chóng già đi, làm tăng nhu cầu về các sản phẩm của chúng tôi. Hiện tại, khoảng 15% trong số hơn 100 triệu người Việt Nam trên 60 tuổi. Đến năm 2050, con số này sẽ là hơn 60% dân số.

Sản phẩm nào bán chạy nhất tại Việt Nam? Chúng tôi đã đăng ký khoảng 12 sản phẩm của Adamed tại Việt Nam. Davipharm có hơn 200 hoạt chất trong các lĩnh vực điều trị khác nhau, đặc biệt là tim mạch, tiêu hóa, hệ thần kinh trung ương và ung thư. Do các quy định hoặc thói quen y tế, nhu cầu về các sản phẩm hơi khác so với Ba Lan.

Quy định đóng vai trò đặc biệt trong thị trường sản phẩm y tế. Làm cách nào để thích ứng với sự khác biệt quy định giữa EU và Việt Nam?

Các sản phẩm của Adamed có mặt ở hàng chục quốc gia. Trước khi chuyển sang Davipharm, tôi chịu trách nhiệm mở và quản lý các thị trường này. Dù có kinh nghiệm rộng rãi như vậy, Việt Nam vẫn là một thách thức lớn về quy định. Quy định thay đổi rất nhanh, ảnh hưởng đến tính không ổn định của kinh doanh. Các quy định mới không phải lúc nào cũng được lấy ý kiến với các doanh nghiệp. Luồng thông tin giữa các đơn vị hành chính cũng gặp khó khăn. Một doanh nhân Ba Lan đôi khi có thể ngạc nhiên bởi các quá trình hành chính chậm chạp đặc trưng của Việt Nam.

Mọi thứ liên quan đến các sản phẩm dược, việc đăng ký thuốc và các quy định liên quan đều diễn ra tại Hà Nội, nơi có các cơ quan quan trọng nhất như Bộ Y tế hoặc Cục Quản lý Dược (DAV). Tuy nhiên, đối với các vấn đề liên quan đến sản xuất tại nhà máy ở Bình Dương hoặc các hoạt động của văn phòng tại Tp. Hồ Chí Minh, chúng tôi liên hệ với chính quyền địa phương.

Điều này có ý nghĩa gì đối với các công ty?

Điều cực kỳ quan trọng là phải phản ứng rất nhanh, có tính linh hoạt cao và xây dựng một đội ngũ có khả năng hoạt động dưới những thay đổi liên tục. Mặc dù thay đổi là một yếu tố liên tục trong kinh doanh, nhưng ở thị trường Việt Nam, một người phải chuẩn bị cho những biến đổi sâu sắc và nhanh chóng, thường liên quan đến các quy định pháp lý không rõ ràng hoặc mâu thuẫn.

Việt Nam có phải là “công xưởng mới của thế giới”?

Đất nước này đã thay đổi nhanh chóng trong một thập kỷ qua, trở thành một trong những nước nhận nguồn đầu tư trực tiếp đáng kể từ nước ngoài, đạt khoảng 36 tỷ đô la vào năm ngoái. Các yếu tố địa chính trị đóng vai trò trong điều này – sản xuất ngày càng dịch chuyển từ Trung Quốc sang Việt Nam. Chính sách của chính phủ cũng tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam, tích cực thu hút các nhà đầu tư.

Ngân hàng Thế giới dự báo Việt Nam tăng trưởng GDP nhanh chóng, đạt mức 5-6% cho năm 2024 và 2025. Cùng với sự phát triển tổng thể về kinh tế, chi tiêu cho y tế cũng tăng lên. Số lượng bác sĩ, bệnh viện và giường bệnh đang tăng mạnh, với những cơ sở đạt chuẩn tốt nhất của châu Âu. Chăm sóc sức khỏe tốt hơn là một trong những nhu cầu đầu tiên của một xã hội giàu có hơn.

Ông đã đề cập rằng Việt Nam đang thay đổi nhanh chóng. Vậy có những mô hình nào cho những định hướng thay đổi này?

Mặc dù còn những thách thức về hệ thống hành chính, các công ty ngày càng được xem trọng như những đối tác. Cơ quan quản lý thị trường vẫn đang cập nhật các quy tắc chuyển giao công nghệ y tế. Các cuộc lấy ý kiến với doanh nghiệp diễn ra tích cực, và chính quyền cởi mở sử dụng các giải pháp đã được chứng minh trên thế giới, đặc biệt là ở EU và Hoa Kỳ.

Điều quan trọng là các doanh nghiệp Ba Lan tham gia vào quá trình này, với các chủ đề về thỏa thuận liên chính phủ. Chúng tôi có sự hợp tác tuyệt vời với Đại sứ quán Ba Lan tại Hà Nội, luôn tiến hành các cuộc lấy ý kiến với doanh nghiệp Ba Lan trong những cuộc họp của chính phủ.

Thị trường y tế ở Việt Nam được tổ chức như thế nào?

Có một khu vực công đang phát triển và một khu vực tư nhân thậm chí còn năng động hơn. Đặc thù của thị trường vẫn là sự tập trung của các dịch vụ y tế trong các bệnh viện.

Thị trường dược phẩm tăng trưởng khoảng 10% hàng năm và dự kiến sẽ duy trì tốc độ này trong thập kỷ tới.

Hiện tại, thị trường này trị giá khoảng 6 tỷ đô la – ít hơn 5 lần so với ở Ba Lan. 45% dược phẩm được bán ra trong các cuộc đấu thầu công cho các bệnh viện. 55% còn lại của thị trường là bán lẻ, tức là các sản phẩm được bán tại các nhà thuốc.

Cấu trúc thị trường đặc biệt này là kết quả của sự tập trung của nhân viên y tế và điều trị trong các bệnh viện và vai trò còn hạn chế của các phòng khám ngoại trú.

Đặc biệt ở các tỉnh, sự sẵn có của bác sĩ vẫn còn hạn chế. Dược sĩ thường tư vấn về việc điều trị như thế nào. Ở Việt Nam, hầu hết tất cả các loại thuốc vẫn có thể được mua mà không cần đơn.

Đó là một trách nhiệm rất lớn…

Vâng, đó là điều không tránh khỏi. Một phần trách nhiệm xã hội về sức khỏe được chúng tôi tiếp quản, như một nhà cung cấp dược phẩm. Là một phần của các hoạt động xã hội, chúng tôi thực hiện các chiến dịch tầm soát tư vấn miễn phí bệnh không lây nhiễm như tim mạch, rối loạn chuyển hóa và tâm thần, với sự gia tăng của bệnh trầm cảm sau các đợt phong tỏa do COVID-19. Theo thỏa thuận với Bộ Y tế, chúng tôi sàng lọc 10,000 người mỗi năm. Chúng tôi cũng đào tạo bác sĩ và dược sĩ về cách thực hiện các cuộc sàng lọc này và chẩn đoán sớm các bệnh không lây nhiễm.

Việt Nam có thể được đánh giá như thế nào về sản xuất dược phẩm?

Đất nước này chưa từng là nhà sản xuất các hoạt chất hoặc các sản phẩm dược phẩm chất lượng cao. Việt Nam vẫn nhập khẩu nhiều sản phẩm dược phẩm hơn xuất khẩu.

Hiện tại, chúng tôi đang nỗ lực tạo dựng hình ảnh của Việt Nam như một nhà sản xuất dược phẩm chất lượng cao, tương tự như những sản phẩm được sản xuất ở Châu Âu nhưng có giá cạnh tranh.

Chúng tôi là nhà máy đầu tiên của Việt Nam nhận được chứng chỉ EU-GMP cho dây chuyền sản xuất các sản phẩm ung thư, chứng nhận bởi Cơ quan Giám sát Dược phẩm Ba Lan.

Còn về sự sẵn có của nhân công được đào tạo thì sao?

Năng lực của nhân viên bao gồm kiến thức, kỹ năng và cam kết. Trong ba yếu tố này, chúng tôi chủ yếu có động lực lớn từ một đội ngũ rất trẻ và được liên tục nâng cao trình độ kiến thức và kỹ năng. Chúng tôi nỗ lực đào tạo và thực hiện các chương trình giữ chân nguồn nhân lực này trong tổ chức. Nhân viên cũng đến thực tập tại Ba Lan và được chứng nhận tại Adamed.

Ngoài ra, trong 5 năm qua, trong khuôn khổ chương trình khoa học ADAMED SmartUP và hợp tác với Đại sứ quán Ba Lan tại Hà Nội, công ty cung cấp cho học sinh trường THPT Việt Nam – Ba Lan tại Hà Nội các khóa học tiếng Anh, workshop về môi trường, cũng như trang thiết bị giáo dục cho trường học. Đây là một sự phối hợp nguồn lực tuyệt vời giữa các công ty của chúng tôi.

Và điều này mang lại kết quả tốt. Chúng tôi đã tạo ra một nền tảng sản xuất chất lượng trong công ty Davipharm – một thành viên của Tập đoàn Adamed tại Việt Nam. Là một nhà tuyển dụng được đánh giá cao với khả năng giữ chân nhân tài, năm ngoái tỷ lệ luân chuyển của chúng tôi chỉ là 5.6%, so với mức trung bình của thị trường khoảng 12%.

Chính phủ Ba Lan có thể làm gì để hỗ trợ tốt hơn cho sự mở rộng của Tập đoàn Adamed trên thị trường Việt Nam?

Một chương trình hỗ trợ – có thể từ nguồn lực EU cho các công ty con của các doanh nghiệp Ba Lan tại châu Á là rất cần thiết. Đây là khu vực sẽ tăng trưởng nhanh nhất trên thế giới ít nhất trong thập kỷ tới. Sự tài trợ này sẽ giúp chúng tôi phát triển nhanh hơn và chiếm lĩnh vị trí thị trường.

Chúng tôi hợp tác ngày càng chặt chẽ với các trường đại học địa phương để nhận sinh viên đến thực tập, nhưng lượng ứng viên vượt xa số vị trí có sẵn. Do đó, chúng tôi có dự án thành lập một trung tâm đào tạo và R&D tại Việt Nam, và mời đến đây các đối tác Ba Lan và quốc tế. Trung tâm này sẽ phục vụ cho việc phát triển các loại thuốc và liệu pháp điều trị mới. Chính phủ Ba Lan có thể giúp chúng tôi mở một trung tâm như vậy.

Chúng tôi cũng sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm của mình với các doanh nghiệp khác ở Ba Lan từ góc nhìn của một công ty đã trải qua toàn bộ quá trình xây dựng doanh nghiệp tại Việt Nam. Biết trước điều gì để mong đợi và cần tránh điều gì là điều đáng giá. Việc chuyển giao bí quyết này có thể được các cơ quan chính phủ tạo điều kiện.

Ông rất lạc quan về sự phát triển của thị trường Việt Nam. Mọi người đang ở đâu trong hành trình kinh doanh này và muốn đi đến đâu?

Chúng tôi đã là một trong những công ty dược phẩm phát triển nhanh nhất tại Việt Nam. Mỗi năm, chúng tôi phá vỡ các kỷ lục doanh số của mình từ 30-40%. Về doanh số, chúng tôi hiện đứng thứ 7 trên thị trường sản phẩm kê đơn của Việt Nam, và đứng thứ 21 trên toàn thị trường nói chung.

Trong mười năm tới, chúng tôi đặt mục tiêu trở thành một trong những công ty dược phẩm hàng đầu tại Việt Nam và là nhà xuất khẩu sản phẩm dược phẩm lớn nhất từ quốc gia này. Chúng tôi muốn doanh thu của Davipharm bao gồm ít nhất một nửa từ thị trường nội địa và một nửa từ các thị trường nước ngoài.

Chúng ta sẽ sớm thấy các sản phẩm của Adamed “Made in Vietnam” tại các nhà thuốc ở Ba Lan?

Vâng, đó là mục tiêu trong những tháng tới. Vài tuần trước, chúng tôi đã chuyển những lô đầu tiên đến Ba Lan. Chúng tôi có sự hợp lực tuyệt vời giữa Adamed và Davipharm, sẽ sớm cung cấp một danh mục rộng rãi các sản phẩm ung thư cho bệnh nhân Ba Lan.

Xem bài viết gốc TẠI ĐÂY.